Assebroeks erfgoed bedreigd: de Munten

Je kent ze wel, kleine witte arbeiderswoningen met een rood zadeldak. Voor de Assebroeknaar zijn ze een vertrouwd zicht tijdens de dagelijkse wandelingen – lichtpuntjes in tijden van corona – en geliefde restanten van de Assebroekse geschiedenis. Deze kleine huisjes bepalen mee de ‘look en feel’ van onze geliefde (deel)gemeente.

De Assebroekse munten gelegen in de Molenstraat nrs. 143-151/ nrs. 153-155 worden echter met sloop bedreigd. Deze woningen uit de negentiende eeuw, waarvan nrs. 153-155 staan aangeduid op de Poppkaart (ca. 1842), hebben hebben eventueel een nog oudere kern. De huisjes werden vroeger aangeduid als “Munt” in de betekenis van een hoop kruipuitjes, kleine huisjes zonder tuin. De bedreigde erfgoedgebouwtjes liggen langs een historische wandelweg, een zogenaamde ‘kerkwegel’.

Laten we even in de nog grotendeels onbeschreven historiek van de huisjes duiken. Eerst en vooral dient de naam ‘Molenstraat’ al een belletje te doen rinkelen bij de Assebroekse erfgoedliefhebber. Deze straat is een van de oudste tracés van Assebroek en het stukje waarlangs deze munten liggen is het oorspronkelijke traject naar Gent, voordat het meer noordelijke stukje werd doorgetrokken. Volgens J. Desmet en H. Stalpaert maakte de weg vroeger deel uit van de oude Gentse Heerweg, reeds vermeld in 1275. Volgens A. Schouteet is dit de oude molenweg, vermeld in 1630, naar de zogenaamde Goetmoetmolen, die ooit stond ter hoogte van het huidige nummer 89 en aangeduid staat op de Ferrariskaart (1770-1778). Let ook op de parallelle halfcirkelvormige structuur, van de wegen (Molenstraat en Mispelaar), waarvan ik na onderzoek meen te kunnen concluderen dat deze wegen reeds inde middeleeuwen ontstonden in het kader van ontginningen.

De kaart van graaf de Ferraris gaat hier en daar een beetje de mist in voor wat oriëntatie van bepaalde wegen en enkele details betreft. De legende is bij deze kaart wel altijd zeer consequent toegepast. Ons projectgebied lijkt hier een soort boomgaard te bevatten, rechts ervan is een weiden en een gebouw te zien. Bemerk ook de wegel te noorden van het aangeduide projectgebied.

Op latere kaarten uit de negentiende eeuw zijn meer details te zien. De Atlas der buurtwegen uit 1841 en de kaart Vandermaelen (1846-1854) bevestigen de grote lijnen van de Ferrariskaart en tonen al het gebouwtje parallel met de weg (huidige nr 155). Op de oude kadasterkaart van Popp zijn al deze munten reeds afegbeeld, dit wil zeggen dat de thans te slopen gebouwtjes allen een oude kern hebben uit het midden van de negentiende eeuw.

Heel interessant ook op al deze kaarten is de afbeelding van de noordelijker gelegen woningen, thans Weidestraat 428-442. Hieronder tonen we een foto van vóór de restauratie (2013, foto Google street view) en ná de restauratie. Gelukkig waren er toen mensen met smaak en stijl die de moed en het geduld hadden om een prachtige restauratie van deze munten te realiseren!

Helaas is de zuidelijker gelegen munten, die ooit deel uitmaakten van hetzelfde perceel, een ander lot beschoren. Een projectontwikkelaar wil ze slopen om plaats te maken voor een project met 5 onbezielde nieuwbouwwoningen met parkings en plant zelfs een ‘verschruiving van de oude kerkwegel. Het is onbegrijpelijk dat het College van Burgemeester en Schepenen hiervoor een vergunning zou afleveren. Helaas gebeurde dit naar verluidt wel, en reeds in 2019?!? Onze werkgroep vraagt momenteel het volledige dossier op.

De reeds volgebouwde deelgemeente Assebroek stond pas op zijn kop omwille van tal van bouwprojecten van grote schaal, die de leefbaarheid en het karakter van de streek volledig aantasten. De sloop van het erfgoed van De Munte te Assebroek moet ten allen prijze worden voorkomen.De woningen dienen met respect voor hun historiek worden gerestaureerd. Indien de projectontwikkelaar geen blijk geeft van creativiteitszin en buurtzin, dient gezocht te worden naar een herbestemming buiten de reguliere bouwsector. Wie weet kan er wel een duurzaam gemeenschapsproject met tentoonstellingsruimte en een openbare tuin in gehuisvest worden…

Volg onze werkgroep de Toekomst van Assebroek om mee te helpen aan de bescherming!

Literatuurlijst

Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Geheel van arbeiderswoningen [online] https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/77134 (Geraadpleegd op 12-04-2021)

BARREMAECKER R. (ed.), Assebroek. Geschiedenis van de Brugse rand, 1987, p. 114-116.

Joseph Cornelissis en Jaak Rau. Huisvesting in Assebroek: de ‘munten’ (blz.6), in Arsbroek Jaarboek 26 – 2009, p. 6-17.

De Smet, Joseph en Stalpaert, Hervé. Assebroek. Heemkundige schets. Brugge, 1950.

Kaarten: https://www.geopunt.be/

Stelplaats Assebroek wordt stadspark

Beste mede-oprichters, leden en sympathisanten van de burgerwerkgroep

‘de Toekomst van Assebroek’

Zopas kwam heuglijk nieuws binnen via de media. De loodsen van de oude stelplaats te Assebroek blijven behouden en errond wordt niet gebouwd, maar wel … een stadspark aangelegd.

Dit is schitterend nieuws voor de buurt. Assebroek krijgt eindelijk een kwalitatief centrum, dat mensen verbindt.

Nu nog een ‘groene wandelinge’ tot in de stad en we zijn er 😉

We mogen ook terecht trots zijn op onze groep. Door vele ideeën samen te brengen en hier en daar opnieuw op tafel te leggen, hebben we mee voor een mooie toekomst voor de buurt gezorgd. Bedankt, iedereen, om mee aan de kar te duwen. Bedankt voor jullie geestdrift, ideeën, voor het delen van veel kennis en contacten en natuurlijk ook voor de koffie en koekskes 😉

We bedanken ook de Stad Brugge en in het bijzonder schepen Mercedes Van Volcem, die ons beloofde in de richting van vergroening en verbinding te werken en woord hield.

https://www.hln.be/in-de-buurt/brugge/verrassing-van-formaat-geen-woningen-maar-een-park-op-gronden-van-vroegere-stelplaats-van-de-lijn~ac2ff31f/

Met duurzame groeten

Ann,

Vrijwillig coördinator van burgerwerkgroep ‘de Toekomst van Assebroek’

Bedankt voor de toffe samenwerking in 2018,

Op naar een dynamisch burgerschap in 2019!

 

Het echte ‘masterplan’ voor onze straat, buurt en stad,

dat schrijven wij allen samen! 

 

Beste wensen van de burgerwerkgroep ‘de Toekomst van Assebroek’

Oude stelplaats… nieuwe vragen

Ons recente bericht De oude stelplaats van De Lijn #Assebroek: antwoord van schepen Demon bracht nieuwe reacties en vragen in onze mailbox. We plaatsen alle vraagtekens in het dossier even op een rijtje en hopen dat de huidige en toekomstige politici en ambtenaren die beslissen over dit gebied ons een antwoord kunnen bezorgen:

– Volgens Minister Weyts (NVA) is het Masterplan geheim, om speculatie tegen te gaan. Dit argument gaat volgens ons niet op. Op welke manier kan geheimhouding in plaats van transparantie een speculatie in dit dossier tegengaan?

– RUP is nog in opmaak, maar volgens Minister Weyts voert schepen Demon reeds een bestemmingswijziging door? Is enkel tijdelijk, zegt schepen Demon, werd dit ook zo gecommuniceerd? Welke is nu de juiste versie?

– Het Ruimtelijk Structuurplan uit 2006 is nog van tel en laat ‘Wonen en kernversterkende functies’ toe. Velen vragen zich af wat ‘kernversterkende functies’ precies zijn.

– Volgens schepen Pierins is de sanering dringend nodig en is dit dossier gelinkt aan dossier van de voortuin van Van Hollebeke, die nog steeds niet is overgedragen aan de Stad Brugge maar waarvoor de burger wel al het onderhoud door de groendienst betaalt. Wanneer worden de gronden overgedragen? Indien dit juridisch vastgelegd was bij de ontwikkeling van de appartementencomplexen, waarom slaagt de Stad Brugge er dan niet in om de uitvoering af te dwingen? zijn hiervoor al stappen gezet?

– Wat met de bescherminsaanvraag voor de architectuur van de stelplaats, is daar reeds eerdere respons? Ook over restauratie van paviljoen en hekken met overdracht tuin Van Hollebeke wordt niet gerept. De link tussen beide domeinen is wel duidelijk. De tuin maakt deel uit van het geklasseerd dorpsgezicht. Is er reeds overleg geweest over al deze zaken tussen de bevoegde diensten van de Stad Brugge en het Agentschap Onroerend Erfgoed? Welke maatregelen worden genomen om het erfgoed te beschermen en te restaureren?

– het College van burgemeester en schepenen heeft beslist om team aan te stellen om de zaak te bestuderen. Men is de opdracht aan het uitschrijven, dit wijst op extern studiebureau. Hoe gaan zij een ‘ geïntegreerde’ visie uitwerken, hoe wordt dit precies vastgelegd in de opdracht?

Onze conclusie: geheime masterplannen en externe adviesbureaus lijken de ontwikkelingen weer op de lange baan tevschuiven. Ook de Lijn antwoordt onze burgerwerkgroep niet (mail verstuurd in het voorjaar, enkel een reactie gekregen dat de verantwoordelijke contact zal opnemen). Het wachten op overleg met ‘de buurt’ is ondertussen totaal ongeloofwaardig… Burgeroverleg dient daarom nu opgenomen te worden in de concrete beschrijving van de opdracht, vooraleer die wordt gegund, en alle actieve (burger)verenigingen uit Assebroek dienen door het adviesbureau gecontacteerd worden voor overleg en opname van hun standpunten in deze studie. 

We leggen deze vragen opnieuw voor aan de schepenen en ambtenaren. 

 

Masterplan voor Assebroek met voorstellen van onze werkgroep

De voorbije jaren hadden we vele inspirerende meetings en constructieve gesprekken met leden van het stadsbestuur, gemeenteraadsleden, ondernemers, burgers en stakeholders. We danken onze gesprekspartners en alle meedenkende burgers, en in het bijzonder ook onze partners Arsbroek vzw (kring Hervé Stalpaert), Groen vzw, Bomen Brugge en De Nieuwe Beurze, netwerk voor duurzaam ondernemen te Brugge.

Stilaan lijkt de aandacht te groeien voor de krijtlijnen van onze Eerste nota en onze vragen zoals herbestemming en bescherming van Blydhove, opwaardering en restauratie met duurzame invulling van de oude stelplaats van De Lijn, een verkeersveilige heraanleg van Gaston Roelandtsplein en omgeving, zachte fietsverbindingen vanuit de stad doorheen Assebroek, en ruimte behouden voor lokale ondernemers en gemeenschapsvoorzieningen. Vooral de noodzaak aan een globale visie op de ontwikkeling van de deelgemeente primeert, zodat niet elke opportuniteit eindigt in inspiratieloos volbouwen van alle groene plekjes of platgooien van al het erfgoed.

We hadden het al vernomen in de wandelgangen, maar het werd nu ook in de pers bevestigd: het stadsbestuur wenst een masterplan voor onze mooie, gezellige deelgemeente, waarbij tal van onze voorstellen en eisen worden opgenomen.

Hopelijk slagen we er nu ook in de burgerparticipatie inzake dit masterplan verder aan te sturen, want dankzij de groei van onze burgerwerkgroep, zijn er ondertussen een aantal nieuwe suggesties en werkpunten duidelijk geworden voor het hart van Assebroek. Binnenkort vindt u hier een overzicht.

Heeft u ook een wens of suggestie, of wenst u de vinger aan de pols te houden betreffende de plannen voor het hart van Assebroek, wordt dan zeker lid van onze burgerwerkgroep vol enthousiaste mensen die zich voor Assebroek willen inzetten: https://www.facebook.com/groups/detoekomstvanassebroek/

of contacteer ons gerust via mail: detoekomstvanassebroek@gmail.com

Bedankt!

We blikken tevreden terug naar de vergadering van werkgroep ‘de Toekomst van Assebroek’, gisteren 14/5 in Hoeve Hangerijn.

In het prachtige kader van belevingshoeve Hangerijn, ooit zelf bedreigd erfgoed, konden we enkele nieuwe enthousiaste leden begroeten, die hun kennis en inzichten met ons deelden voor Assebroek en St-Kruis. Enkele nieuwe thema’s doken op, zoals verkeersveiligheid en de nood aan het inventariseren van waardevolle panden en bomen. Welkom Tine, Alex, Chris en Ludo! Bedankt voor het delen van jullie ervaringen en hopelijk konden we jullie ook wederzijds inspireren. Dit leidt vast weer tot mooie samenwerkingen voor Assebroek en wie weet ook voor Sint-Kruis.

Tijdens éen gezellige namiddag kan natuurlijk niet alles opgelost worden. Wel leverde de vergadering heel wat ideeën op en natuurlijk ook wat werkpuntjes, om volgens het bottom-up principe verder constructieve voorstellen te kunnen aanbieden aan overheid en stadsbestuur om onze onmiddellijke omgeving duurzaam te ontwikkelen. We kijken alvast uit naar de lezing van Michel Bauwens in het Stadhuis over de opkomst en kracht van burgercollectieven: Zijn steden de nieuwe commons?

Maar ook u kunt blijven bijdragen aan de instandhouding en opwaardering van erfgoed en natuur, cultuurlandschappen, herbestemmingen en veilige omgevingen. Stuur ons gerust vrijblijvend uw vragen en ideeën: detoekomstvanassebroek@gmail.com en blijf deze blog en onze groep op Facebook volgen!

To be continued…

 

Ann               Hubert      Simone              Wilfried

Erna      Jozef             Chrysta        Ivan          Marleen

en de anderen achter de schermen

Een vergeten Calle: historiek van het Katelijne-eiland

door A.M. Lambert

Op 31 maart staat een spontane opruimactie gepland op het verwaarloosde, groene Katelijne-eilandje. De toekomst van het eilandje is onzeker. Park of parking?

Wie het eilandje al heeft verkend, heeft kunnen vaststellen dat het op eigenaardige wijze gekneld ligt tussen een arm van het kanaal Brugge-Gent in het westen en de Ringvaart in het noorden, ten oosten een beek en de drukke Baron Ruzettelaan en ten zuiden de Lappersfortstraat. Het groen bleef er vrij van elke menselijke ingreep en groeide verder, als stille getuige van enkele vergeten Brugse geschiedenissen,die we hier even terug oprakelen.

Onze-Lieve-Vrouwe ‘ter Reie‘

We starten onze reis in de tijd in de negende eeuw, toen de Onze-Lieve-Vrouweparochie werd gesticht vanuit de moederparochie Sijsele.

Stavaza eerste overlegfase

Enthousiast blikt de kleine kerngroep terug op de voorbije maanden.

We danken het stadsbestuur voor haar positieve medewerking aan de vraag van onze burgerbeweging om eens rond de tafel te zitten rond enkele hete hangijzers in het hart van Assebroek. Onze eerste nota raakte aan diverse beleidsdomeinen en behandelt de toekomst van diverse percelen, waarvan sommige reeds openbaar domein zijn, maar andere privé-terrein.

We kunnen unaniem concluderen dat het overleg met de diensten ruimtelijke ordening, groendienst en openbaar domein telkens in een zeer constructieve sfeer verliep. We danken de ambtenaren voor hun tijd, de interesse die ze toonden in onze suggesties en de visies die er al dan niet reeds bestaan voor dit gebied. We danken ook de schepenen Philip Pierins, zelf wonende in Assebroek, en Franky Demon, voor de goede ontvangst en het faciliteren van verdere contacten.

Het is ons duidelijk uit deze gesprekken dat voor de ontwikkeling van dit gebied reeds mooie plannen op tafel liggen, waarin behoud van groen en erfgoed steevast overwogen of reeds voorzien.”Assebroek wordt gezellig”, aldus schepen Philip Pierins.

Uiteraard blijven we als burgers waakzaam, want niet elke evolutie in het gebied ligt in handen van de Stad, haar ambtenaren of politici. Op korte termijn richten we onze aandacht alvast op het paviljoentje (annex watertoren) in de vroegere tuinen Van Hollebeke. Dit gebouwtje is beschermd, dient in goed staat te worden onderhouden en op termijn gerestaureerd en opengesteld voor de omwonenden. Ook de overdracht van de tuin naar de Stad Brugge, voor een uitbouw van  de openstelling als park, is zeker op te volgen.

De duurzame herontwikkeling van de vroegere stelplaats van De Lijn is een ander complex dossier. Dat het terrein gewoon wordt volgebouwd met hoogbouw, is dankzij het overleg inmiddels niet meer de enige optie. Het was in dit opzocht alvast hoopgevend dat schepen Franky Demon zich hierover vrij duidelijk uitsprak: er is in dit gebied de laatste jaren al teveel gebouwd. Welke zijn dan de andere opties en met welke factoren dient men rekening te houden voor de ontwikkeling van de oude stelplaats? Meer hierover in ons volgend artikel…